Onze boeken

We zijn alweer een aantal jaren met onze school onderweg en hebben over onze werkwijze meerdere boeken gepubliceerd. Ons eerste boek ging over kwaliteitszorg. We hebben de Enigma-kwaliteitsaanpak ontwikkeld, die we hebben beschreven in het boek En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? (Naaijkens & Bootsma, 2018). Deze aanpak kun je zien als het fundament voor het verbeteren en behouden van de kwaliteit van het onderwijs.

Maar met alleen een goede kwaliteitsaanpak ben je er niet. De kwaliteitsaanpak is een hulpmiddel om ervoor te zorgen dat er goed onderwijs wordt gegeven; een denkrichting. Voor goed onderwijs is ook een sterke kwaliteitscultuur nodig en daarom besloten we het boek De school als werkplaats (Naaijkens & Bootsma, 2022) te schrijven, waarin we uitleggen hoe je een kwaliteitscultuur kunt ontwikkelen en inhoud kunt geven om koersvast te blijven en focus te houden. Een kwaliteitscultuur is niet simpel te vangen in woorden of data, laat staan te meten met een instrument. Toch is het belangrijk een kwaliteitscultuur te hebben. Een kwaliteitscultuur omvat alles wat het leveren van goede kwaliteit mogelijk maakt. Denk hierbij aan alles wat in documenten is vastgelegd, professioneel gedrag, en de wijze waarop wordt geleerd en samengewerkt door vakmensen binnen de school.

Wij zien de inhoud van deze twee boeken als voorwaarde en een middel om het on- derwijs doelgericht en systematisch te verbeteren en als team succesvol professioneel te kunnen samenwerken. Maar onderwijs heeft een veel bredere taakstelling. De inhoud van deze taakstelling ligt voor een groot deel vast in de kerndoelen van het basisonderwijs, die vaak worden vertaald en overgebracht in de vorm van door educatieve uitgevers ontwikkelde losse methodes. Hierdoor ontstaat vaak versnippering van het aanbod en druk op het curriculum. Het lijkt er hierdoor op dat het vak van onderwijzen is dichtgetimmerd, maar wij denken dat er nog voldoende ruimte is voor scholen om zelf inhoudelijke keuzes te maken. Hoe je dat kunt doen, laten we zien in het boek Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs.